Oedeemtherapie
Ons lichaam bestaat voor tweederde uit vocht. Lichaamsvocht dat we nodig hebben voor de aan- en afvoer van bouwstoffen en voor het vervoer van zenuwprikkels naar onze hersenen. Alle reden dus om de vaten en klieren waarlangs het transport verloopt -het zogenoemde lymfstelsel- goed te onderhouden. Raakt dit stelsel verstoord, bijvoorbeeld door een operatie, dan merkt u dat in de vorm van verdikkingen of zwellingen. In die gevallen spreken we van lymfoedeem. Behandeling door de gespecialiseerde fysiotherapeut of oedeemtherapeut biedt dan uitkomst.
Wat is lymfoedeem?
Lymfoedeem is een vochtophoping in het weefsel die is ontstaan door een storing in het lymfsysteem. Veroorzakers zijn onder andere bestralingen, chemotherapie en een operatie. Een snel ontwikkeld oedeem is zichtbaar en meetbaar, bijvoorbeeld een dikke arm of been. Oedeem dat zich langzaam ontwikkelt, is vaak moeilijk te herkennen omdat de klachten algemeen en vaag zijn zoals een vermoeid en zwaar gevoel, beperkingen in het bewegen en dagelijks functioneren en het hebben van pijn. Als deze klachten, met name schouderklachten, tijdig worden onderkend en door een gespecialiseerde oedeemfysiotherapeut worden behandeld dan kan oedeemvorming worden beperkt en misschien zelfs voorkomen. Oedeemvorming kan in een later stadium ook ontstaan door bijvoorbeeld overbelasting, insectenbeten of ontstekingen.
Oedeemtherapie is ook toepasbaar bij andere oorzaken van vochtophoping. Manuele lymfdrainage is geschikt voor het behandelen van zwellingen na operatie of verwonding. Het wordt veel toegepast na de operatieve behandeling van een kwaadaardige tumor. Manuele lymfdrainage kan ook uitermate geschikt zijn voor de behandeling van de volgende klachten:
- Bloedcirculatieproblemen zoals open wonden en etalagebenen
- Ondersteuning bij posttraumatische dystrofie
- Vochtophoping na operaties
Wendy de Wit is in onze praktijk de specialisten op het gebied van lymfdrainage. Aangezien genezen van lymfoedeem niet mogelijk is, is de behandeling met name gericht op het terugdringen of niet verder doen toenemen van het oedeem in het lichaamsdeel om hierdoor normaal functioneren te herstellen. Onze twee therapeuten kunnen door middel van houdings- en bewegingsadviezen proberen de beperkingen te verminderen.
Hoe wordt lymfoedeem behandeld?
De behandeling van lymfoedeem bestaat uit een combinatie van goede huidverzorging, manuele lymfdrainage, compressie- en bewegingstherapie en zelfmanagement. De behandeling door de gespecialiseerde fysiotherapeut of oedeemtherapeut concentreert zich op de vier laatste onderdelen. In de eerste fase doen we er alles aan om de zwelling te verminderen. Vervolgens zetten we ons ervoor in de situatie te stabiliseren en te verbeteren.
Manuele lymfdrainage
Manuele lymfdrainage is een zachte, ritmische massage die het lymfstelsel ertoe aanzet zèlf aan het te werk te gaan. Ronddraaiende bewegingen in de hals, op de buik, in de oksels, liezen en/of op het gezicht stimuleren het lymfstelsel om het overtollig vocht beter af te voeren. Het resultaat: zwellingen verdwijnen en lichaamscellen worden gezuiverd en gevoed.
Compressietherapie
Door druk van buitenaf toe te passen stimuleert de fysiotherapeut dat het lymfvocht terugstroomt in de vaten en aders. Het toepassen van die druk noemen we compressietherapie. In deze therapie werken we onder meer met compressiezwachtels en elastische kousen.
Bewegingstherapie
Bewegingstherapie is het derde onderdeel van de behandeling van lymfoedeem. Onder begeleiding van de fysiotherapeut doet u oefeningen.
Zelfmanagement
Om de resultaten te behouden en toekomstige oedeemvorming te voorkomen, leert de fysiotherapeut u hoe u zelfmassage kunt toepassen. Ook krijgt u enkele leefregels. Bijvoorbeeld:
- Vermijd overbelasting (bijv. lang tennissen of stofzuigen)
- Voorkom overmatige blootstelling aan zon of warmte
- Wees alert op wondjes
- Trek de elastische kous aan bij sporten, huishoudelijk werk, computerwerk en tijdens een vliegreis
Meer informatie?
Wilt u meer weten over oedeemtherapie? Raadpleeg de website www.nvfl.nl
Wij informeren u graag over de mogelijkheden.
De Nederlandse Vereniging voor Fysiotherapie binnen de Lymfologie (NVFL) is opgericht in 1997 en staat in voor de kwaliteit van haar leden. Lymfoedeem is een chronische aandoening die om specifieke deskundigheid vraagt. De NVFL zorgt ervoor dat haar fysiotherapeuten goed geschoold zijn in de behandeling van lymfoedeem en dat zij door regelmatige bij- en nascholing de kwaliteit hoog houden. De fysiotherapeutische behandeling van lymfoedeem vindt altijd plaats op verwijzing van een arts.
Aangezien het beroep fysiotherapie valt onder de wet BIG (Beroepen Individuele Gezondheidszorg) is het daarmee beschermd, daardoor bent u verzekerd van een goede zorg.
